Ο καλός ο Μύλος

H υδραυλική και η αιολική, ήταν οι μόνες φυσικές πηγές εργαστηριακής παραγωγής μηχανικής ενέργειας, που χρησιμοποιούσε ο άνθρωπος για παραγωγικούς σκοπούς (άλεσμα, άντληση, πριόνισμα κ.ά.) πριν την χρήση της ατμομηχανής, στα τέλη του 18ου αιώνα.
Οι τουρμπίνες στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια παίρνουν ενέργεια από το νερό με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τον οποίο ενεργοποιούνται οι νερόμυλοι. Η διαφορά έγκειται πλέον στα μεγέθη – που είναι μεγαλύτερα και στην αξιοποίηση του παραγόμενου έργου. Η πτώση του υγρού στοιχείου από μεγάλο ύψος, και η κινητική ενέργεια που αυτό συνεπάγεται είναι ο ίδιος πρωτόγονος τρόπος που μπορεί σήμερα να παράγει ηλεκτρικό ρεύμα για αστική και βιομηχανική χρήση, αλλά και για πολλούς αιώνες άλεθε δημητριακά και βοηθούσε την καθημερινότητα πολλών κοινωνιών συμπεριλαμβανομένων και των δικών μας.
Δύο οι τύποι των νερόμυλων: ο Ρωμαϊκός, με την κάθετη φτερωτή που χρειαζόταν τεράστιες ποσότητες ροής νερού για να αποδώσει και ο Βυζαντινός, ή Ανατολικός, ή Ελληνικός, με την μικρή οριζόντια φτερωτή, που αξιοποιούσε κάλλιστα ακόμα και την ελάχιστη συγκέντρωση νερού.




Για την σημερινό άνθρωπο αυτή η αδάπανη παραγωγή ενέργειας έχει για πολλούς λόγους περάσει ανεπιστρεπτί στο παρελθόν. Ακόμα και μετά την διαπίστωση πως οι πολύστροφοι ατσαλοκύλινδροι των σύγχρονων αλευρόμυλων καταστρέφουν πολλά πολύτιμα συστατικά του σιταριού, κανείς δεν φαίνεται διαθεμένος να επιστρέψει στις παλιές αργόστροφες μυλόπετρες των νερόμυλων και των ανεμόμυλων. Όμως η σημασία τούτων των μνημείων είναι τόσο μεγάλη στην πολιτισμική μας κληρονομιά, που η ανάδειξη και η προβολή του ρόλου τους στο πέρασμα της ιστορίας είναι ανάγκη σήμερα. Όχι γιατί μπορούν να αποτελέσουν πόλο έλξης επισκεπτών, μα κυρίως γιατί μπορούν να διδάξουν σε μας που έχουμε χάσει την αίσθηση του μέτρου των πραγμάτων, την πολλών αιώνων σοφία που κατέχουν και την ζητούμενη Αρμονία Φύσης και Ανθρώπινων Έργων.-