Άκου χτύπους στα Χανιά!...

Πρωτοφανής η εισαγωγή κηπευτικών φέτος στην Κρήτη

Ανεπάρκεια,για πρώτη φορά,σε οπωροκηπευτικά παρατηρείται εφέτος στην αγορά της Κρήτης.Σε ορισμένες περιοχές της Δυτικής Κρήτης δεν υπάρχει ντόπια ντομάτα ούτε για σάλτσα.Εξαιτίας των προβλημάτων στην υδροδότηση έχουν καταστραφεί χιλιάδες στρέμματα κηπευτικών,εσπεριδοειδών ενώ απειλείται ακόμη και η παραγωγή ελαιολάδου. Στην περιοχή πάνω Στάλου- Ανω Αγία Μαρίνα η υδροδότηση γίνεται με τη σταγόνα.Οι κήποι έχουν ξεραθεί και οι ελιές «διψούν».Χρυσό πληρώνουν το νερό από τα βυτία όσοι θέλουν να σώσουν τα χωράφια τους. Στο Κολυμπάρι,τόσο στα ορεινά όσο και στον κάμπο, καλλιέργειες ντομάτας,μπάμιας,τριφυλλιού καταστρέφονται.Δυσοίωνο το μέλλον για την παραγωγή ελαιολάδου και στο Σέλινο.




Εμφύλιος στην Κρήτη για το νερό

Η λειψυδρία χτύπησε εφέτος και το δυτικό τμήμα της Μεγαλονήσου, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν διαμάχες και να καταστρέφονται καλλιέργειες
Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 29/08/2010
"Εμφύλιος πόλεμος" μαίνεται στη Δυτική Κρήτη για το νερό. Τοπικοί πολιτικοί παράγοντες, υπηρεσιακά στελέχη, κάτοικοι αστικών περιοχών και αγρότες ένα... κουβάρι. Οι αγρότες καταγγέλλουν τους ΤΟΕΒ (Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων) ότι μεροληπτούν υπέρ των ξενοδοχειακών μονάδων, οι οποίες δεν έμειναν το καλοκαίρι ούτε στιγμή χωρίς νερό. Οπως λένε χαρακτηριστικά «στις τουριστικές περιοχές σπαταλιέται το νερό και εμείς δεν έχουμε να ποτίσουμε» . Δεν είναι τυχαίο ότι για πρώτη χρονιά φέτος η Κρήτη κατανάλωνε «εισαγόμενα» λαχανικά (ντομάτες κ.ά.) καθώς πολλές καλλιέργειες καταστράφηκαν εξαιτίας των προβλημάτων στην υδροδότηση.

Μείζον ζήτημα ωστόσο, πέρα από τις αψιμαχίες, αποτελεί το γεγονός ότι το φάσμα της λειψυδρίας εμφανίστηκε φέτος στη Δυτική Κρήτη- και όχι στη φτωχή σε νερά Ανατολική Κρήτη εντονότερο από ποτέ άλλοτε στο παρελθόν.
Εφέτος ήρθε άλλος ένας παράγοντας να προστεθεί στις αιτίες εμφάνισης προβλημάτων λειψυδρίας στην περιοχή: ο καιρός. Από τον Φεβρουάριο τα χιόνια έλιωσαν στα Λευκά Ορη. Αλλες χρονιές κρατούσαν ως και τον Ιούνιο.

Υδρογεωλογικές λεκάνες ΒΑ Κρήτης


Η υπεράντληση, η έλλειψη σχεδίου και έργων υποδομής, η ανορθολογική διαχείριση, η λανθασμένη γεωργική πρακτική και η σπατάλη, έχουν φέρει τους υδροφορείς της Κρήτης στα όρια των δυνατοτήτων τους. Σημαντικές περιοχές στα βόρεια παράλια (Γούβες, Χερσόνησος, Μάλια κλπ) και της νότιας Κρήτης , όπως είναι η Ιεράπετρα και το Τυμπάκι βρίσκονται στο κόκκινο καθώς η υφαλμύρωση έχει προχωρήσει σε επικίνδυνο βαθμό!
Παραθέτουμε τις δημοσιευμένες εκθέσεις που περιγράφουν την κατάσταση των υδρογεωλογικών λεκανών της Βορειο-Ανατολικής Κρήτης:


ΛΕΚΑΝΕΣ ΜΑΛΙΩΝ - ΣΙΣΙΟΥ
Το καρστικό αυτό υδρογεωλογικό σύστημα εκτείνεται στους νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου, αξιοποιείται δε εντατικά από αριθμό γεωτρήσεων κύρια κατά τη θερινή περίοδο, λόγω της μεγάλης ζήτησης από τον τουρισμό (ξενοδοχειακά συγκροτήματα βόρειου άξονα από Σίσι μέχρι Ηράκλειο), και τη γεωργία. Το νερό του επίσης χρησιμοποιείται καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους για την υδροδότηση των δήμων του βόρειου τμήματος του νομού Ηρακλείου (κοινότητα Βραχασίου, Μάλια, Χερσόνησος, Γούβες, Ν. Αλικαρνασσός και Ηράκλειο). Αποτέλεσμα είναι, το παράκτιο τμήμα του να υφαλμυρώνεται με την είσοδο της θάλασσας, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, λόγω των υπεραντλήσεων.


ΛΕΚΑΝΗ ΛΑΚΩΝΙΩΝ
Η λεκάνη Λακωνίων εκτείνεται στις ανατολικές απολήξεις της Δίκτης και διοικητικά η περιοχή υπάγεται στο δήμο Αγίου Νικολάου. Οι πηγές Αλμυρού Αγ. Νικολάου, από τις οποίες απορρέει υφάλμυρο νερό μέσου ετήσιου όγκου 83 x106 m3, αποτελούν μια από τις σημαντικότερες εκφορτίσεις του συστήματος. Η εκμετάλλευση του υδροφορέα αυτού πραγματοποιείται με αριθμό βαθέων γεωτρήσεων (βάθους 300 – 400 μέτρων) που βρίσκονται ανάντι της υφάλμυρης πηγής, η πλειονότητα των οποίων ανήκει στον ΤΟΕΒ Λακωνίων. Το υφάλμυρο νερό σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως για την άρδευση ελαιοδέντρων. Η Ν.Α. Λασιθίου έχει εγκαταστήσει από τις αρχές του 2008 ένα σταθμό παρακολούθησης στο καρστικό σύστημα της περιοχής.
Οι επιστήμονες διέκριναν συνεχή και σταδιακή πτώση της στάθμης του υδροφορέα καθώς και την επιβάρυνσή του λόγω υφαλμύρωσης. Απαιτείται η συστηματική παρακολούθηση του υδροφορέα.

Βροχόπτωση Κρήτης

Το κλίμα της Κρήτης είναι εύκρατο. Ανήκει σε δύο κλιματολογικές ζώνες , τη Μεσογειακή και τη Βόρεια Αφρικανική. Ο χειμώνας είναι αρκετά ήπιος με πολλές βροχοπτώσεις ιδιαίτερα στα δυτικά τμήματα της νήσου. Οι χιονοπτώσεις είναι σπάνιες στα πεδινά τμήματα αλλά στις ορεινές περιοχές η παρουσία του χιονιού είναι συχνή.

Το καλοκαίρι οι μέσες θερμοκρασίες κυμαίνονται από 25 έως 30 βαθμούς κελσίου, ιδιαίτερα χαμηλές σε σχέση με την ηπειρωτική Ελλάδα, κυρίως λόγω των μελτεμιών. Οι βροχές την θερινή περίοδο είναι σπάνιες.

Η Κρήτη σε αντίθεση με τις ηπειρωτικές περιοχές όπου υπάρχουν μεγάλα ποτάμια επωφελείται μόνο από τα νερά που φτάνουν σε αυτήν με τη μορφή κατακρημνισμάτων (βροχή, χαλάζι, χιόνι). Η γεωγραφική της όμως θέση (νοτιότερο άκρο της Ευρώπης) και το γεωφυσικό της περιβάλλον, δεν ευνοούν τη συγκέντρωση μεγάλου όγκου νερού. Εξάλλου, η γεωγραφική της τοποθέτηση στη διεύθυνση ανατολής-δύσης, καθώς και η ύπαρξη ψηλών οροσειρών καθορίζουν και το ύψος των νερών που δέχεται ετησίως. Έτσι, παρατηρείται μια σημαντική ανισοκατανομή του ετήσιου όγκου βροχόπτωσης τόσο γεωγραφικά (η μέση ετήσια βροχόπτωση παρουσιάζει αύξηση από τα ανατολικά προς τα δυτικά και από νότια προς βόρεια), όσο και φυσιογραφικά (πεδινές προς ορεινές περιοχές), εμφανίζοντας βροχοβαθμίδα (αύξηση της βροχόπτωσης με το υψόμετρο) από τις μεγαλύτερες της Ελλάδας: 61 mm/100 m. Η μέση μηνιαία βροχόπτωση είναι μέγιστη τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο και ελάχιστη τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, μήνες οι οποίοι είναι σχεδόν άνομβροι σε ολόκληρη την πεδινή Κρήτη. Ο μέσος αριθμός ημερών βροχής στην Κρήτη ανέρχεται σε 90 περίπου (25% του έτους).

Μέσα ετήσια ύψη βροχής στην Κρήτη (1950-2000)

ΠΕΡΙΟΧΗ ΥΨΟΜΕΤΡΟ ΥΨΟΣ ΒΡΟΧΗΣ
Ανώγεια 730m 1078,1mm
Έξω Ποταμοί 800m 1382,8mm
Ηράκλειο 39m 477,7mm
Καλό χωριό 12m 511,6mm
Καστέλι 355m 722,8mm
Μαρωνειά 150m 642,0mm
Νεάπολη 265m 816,9mm
Πόμπια 150m 494,3mm
Χανιά 62m 617,2mm

Σύμφωνα με τη διαχειριστική μελέτη Κρήτης (2000), το νησί δέχεται κατά μέσο όρο περίπου 7,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα κατακρημνισμάτων το χρόνο, από τα οποία όμως τα 5 περίπου δισεκατομμύρια (~67%) εξατμίζονται λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν όλη σχεδόν τη διάρκεια του έτους. Τα 2 περίπου δισεκατομμύρια, δηλαδή ~28%, καταλήγουν στο εσωτερικό της γης και εμπλουτίζουν τα υπόγεια στρώματα. Ο μεγαλύτερος όγκος (~1.8 δισεκατομμύρια κυβικά) κατεισδύει στις καρστικές υδρογεωλογικές ενότητες, κυρίως στους ορεινούς όγκους του Ψηλορείτη, των Λευκών Ορέων, της Δίκτης-Σελένας και δευτερευόντως στις καρστικές ενότητες της Σητείας, όπου εντοπίζονται μεγάλες σε έκταση ανθρακικές ενότητες. Τα υπόλοιπα (~0,4 δισεκατομμύρια κυβικά) κατεισδύουν στις νεογενείς και άλλες υδροφορίες. (βλ. εικόνα 1.2). Περίπου 0,75 δισεκατομμύρια κυβικά κατακρημνισμάτων ρέουν επιφανειακά σχηματίζοντας μικρά ποτάμια διαλείπουσας ροής στις πεδινές περιοχές. Όμως, το συνολικό υδατικό δυναμικό που δύναται να αξιοποιηθεί ανέρχεται σε 857 εκατομμύρια κυβικά περίπου (δεν περιλαμβάνονται οι τρεις μεγάλες υφάλμυρες καρστικές πηγές της Κρήτης), από τα οποία πάνω από το 60% δεν χρησιμοποιείται (χειμερινές παροχές πηγών και επιφανειακή απορροή). Αυτά, αποτελούν νερά καλής ποιότητας που είναι δυνατόν ο άνθρωπος να εκμεταλλευτεί με διάφορους τρόπους (γεωτρήσεις, φράγματα, υδρομαστεύσεις κ.α.).

Μελτέμια


Τα μελτέμια είναι καλοκαιρινοί τοπικοί άνεμοι που εκδηλώνονται στις ελληνικές θάλασσες και κυρίως στο Αιγαίο. Η διεύθυνση των ανέμων αυτών στο βόρειο Αιγαίο είναι από ΒΔ. διευθύνσεις, στο κεντρικό από βόρειες και Β/Α, στο νότιο Αιγαίο και Κρητικό πέλαγος από ΒΔ., φθάνοντας μέχρι δυτικές διευθύνσεις κυρίως στη Ρόδο.
Οι αρχαίοι Έλληνες τον ονόμαζαν Ετήσιο (πληθ. Ἐτησίαι).
Οι "ετησίες" πνέουν από βόρεια κατεύθυνση ως ψυχρή μάζα με συνέπεια να δροσίζουν ευχάριστα το καλοκαίρι. Δημιουργούνται από ένα μεγάλο σύστημα υψηλών πιέσεων στα Βαλκάνια, βόρεια της Ελλάδας, και ένα μεγάλο σύστημα χαμηλών πιέσεων στην Μικρά Ασία και ανατολικά στη Μεσόγειο. Το χαμηλό σύστημα πιέσεων οφείλεται κυρίως στα μεγάλα θερμικά ανοδικά ρεύματα πάνω από την Ινδία όπου καθιστούν ένα μεγάλο θερμικό ελάχιστο πίεσης που εκτείνεται στο μέσον του καλοκαιριού μέχρι και την ανατολική Μεσόγειο.
Κατά το Μάιο προς αρχές Ιουνίου σημειώνονται ελαφροί βόρειοι άνεμοι, οι λεγόμενοι «πρόδρομοι» διάρκειας 2-3 εβδομάδων. Στη συνέχεια διακόπτονται προσωρινά τον Ιούνιο. Στο διάστημα αυτό πνέουν κατά διαλείμματα βόρειοι άνεμοι - εξ ου και "διαλείποντες άνεμοι"- με μικρή ένταση. Μια εβδομάδα αργότερα επαναρχίζουν τα λεγόμενα τότε μελτέμια που συνεχίζουν μέχρι τις αρχές του Οκτωβρίου, με μέση ένταση τα 6-7 μποφόρ.
Οι μάζες αέρος που κινεί το μελτέμι προέρχονται από την νότια Ρωσία. Με την πάροδό τους από την Ευρώπη ξηραίνονται και κάνουν αφενός τον ουρανό να φαίνεται καταγάλανος, αφετέρου δημιουργούν καλύτερες συνθήκες ορατότητας
Γενικά οι καιρικές συνθήκες που συνοδεύουν τα μελτέμια είναι: αίθριος ουρανός και κυματώδης θάλασσα. Αυτό επιβάλλει πολλές φορές τη διακοπή δρομολογίων μικρών σκαφών, ιδίως την ημέρα όπου και παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ένταση και μάλιστα κατά τις ώρες της μεγαλύτερης τιμής θερμοκρασίας.
Μελτέμι απο Βικιπαίδεια

Δεν είχαμε μελτέμια φέτος!


Την Θερινή περίοδο η αέρια μάζα της Ερήμου της Σαχάρας η οποία αποτελείται από εξαιρετικά θερμό και ξηρό αέρα, απλώνεται Βόρεια, στην Μεσόγειο. Η Κρήτη πρώτος σταθμός αυτού του θερμού κύματος θα ήταν μια νεκρή περιοχή αφού η υψηλή καλοκαιρινή θερμοκρασία εξατμίζει την υγρασία του εδάφους. Οι Φθινοπωρινές βροχές δεν θα διόρθωναν την κατάσταση μια και το καλοκαίρι διαρκεί πολύ και η περίοδος χωρίς βροχόπτωση είναι αρκετά μεγάλη. Το ότι το νησί της Κρήτης είναι γόνιμο και με ικανοποιητική βλάστηση οφείλεται στο γεγονός πως τα «Μελτέμια» (Βόρειοι ημερήσιοι δροσεροί άνεμοι) του καλοκαιριού, χαμηλώνουν αισθητά την θερμοκρασία και καθαρίζουν την ατμόσφαιρα, με ευεργετικά αποτελέσματα στο μικροκλίμα της περιοχής.
Στα τέλη του καλοκαιριού οι Θερμές αέριες μάζες ξανακατεβαίνουν Νότια πίσω στις ερήμους της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Η μάζα του αέρα της Σαχάρας εγκαταλείπει την Μεσόγειο η οποία τότε δέχεται – όπως και το σύνολο της Ευρώπης – τις βροχές που φέρνουν οι Δυτικοί άνεμοι που είναι φορτωμένοι με την υγρασία του Ατλαντικού.
Έτσι διατηρείται η λεπτή περιβαλλοντική ισορροπία που κρατά ζωντανό το νησί μας.
Το φετινό καλοκαίρι αισθητή ήταν η απουσία των «Μελτεμιών» που τουλάχιστον μέχρι σήμερα (μέσα Αυγούστου) είχε σαν αποτέλεσμα παρατεταμένους καύσωνες, υψηλές θερμοκρασίες και θολή ατμόσφαιρα.