Η έρημος είναι γύρω μας

Χρειάζεται μια ευαισθητοποιημένη ματιά για να αντιληφθούμε την ερημοποίηση γύρω μας και κυρίως για να διαπιστώσουμε πως η φύση που μας περιβάλει ούτε αμετάβλητη είναι, ούτε και οι όποιες μεταβολές της δεν επηρεάζονται και από την ανθρώπινη συμπεριφορά.
Η Κρήτη βρίσκεται σε τέτοια γεωγραφική θέση που θα δικαιολογούνταν αν αποτελούσε ένα έρημο και άγονο νησί. Στον ίδιο Γεωγραφικό Παράλληλο βρίσκονται οι ερημικές τοποθεσίες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.

Το ότι η Κρήτη δεν είναι μια μεγάλη έρημος οφείλεται σε μια ιδιαίτερη περίπτωση περιβαλλοντικής ισορροπίας η οποία όμως είναι αρκετά ευαίσθητη και ευπαθής αν κρίνει κάποιος από τις μεταβολές που λαμβάνουν χώρα στο τοπίο της στους καταγεγραμμένους ιστορικούς χρόνους.
Το Λασίθι για παράδειγμα υπήρξε Δασική έκταση στους Μινωικούς χρόνους,χαρακτηριστικό άλλωστε που του προσέδωσε και την ονομασία του.
(Σύμφωνα με τον Στ. Ξανθουδίδη (Επαρχίες & πόλεις της Κρήτης, τόμος Γ), το Λασίθι πιθανόν να ονομάστηκε έτσι από το αρχαίο επίθετο «λάσιος» = μαλλιαρός, πυκνός, δασύς… επειδή το Λασίθι παλιά ήταν γεμάτο από δάση.)
Σήμερα ένα μεγάλο μέρος του νομού είναι γυμνό από δέντρα και χαρακτηρίζεται άγονο αφού το έδαφος έχει υποστεί ανεπανόρθωτη διάβρωση. Την ίδια στιγμή οι περιοχές εκείνες που χαρακτηρίζονται από την έντονη καλλιεργητική τους δραστηριότητα έχουν φτάσει σήμερα στο σημείο υδρολογικό καμπής τους, δηλαδή οι απαιτήσεις για νερό έφτασαν και ξεπέρασαν τα αποθέματα τους.

Οι μεγάλες αγροτικές (και τουριστικές) ανάγκες απαιτούν όλο και μεγαλύτερη άντληση των υπόγειων αποθεμάτων, πρακτική που κατεβάζει ολοένα τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα σε τέτοιο βαθμό που να φτάνει σε σημεία χαμηλότερα του επίπεδου της θάλασσας. Το θαλασσινό νερό εισέρχεται πλέον στις άδειες υπόγειες δεξαμενές, καταστρέφοντας και τις υπόλοιπες ποσότητες των υδάτων τους. Όταν η γεωργική γη πλέον αρδεύεται με υφάλμυρο νερό, σταδιακά χάνει την γονιμότητά της με μια βλάβη που δεν είναι πλέον αναστρέψιμη.
Τι προβλέπεται λοιπόν να συμβεί στο προσεχές μέλλον αν συνεχιστεί η ίδια πρακτική; Η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί πως με την συνεχή μείωση του υδροφόρου ορίζοντά η οποία διαταράσσει το ισοζύγιο του ύδατος θα αποτελέσει το σημαντικότερο περιβαλλοντικό πρόβλημα του νησιού το οποίο θα είναι αιτία να μειωθούν οι καλλιεργητικές εκτάσεις στο ένα πέμπτο του μέσα στον αιώνα που διατρέχουμε! Τραγικές θα είναι οι συνέπειες για τους κατοίκους μια και η κλιματική αυτή αλλαγή δεν θα επηρεάσει μόνο το επίπεδο διαβίωσης, αλλά θα θέσει σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια την επιβίωση μας.