Ανεμόμυλος

Ο άνεμος είναι μια από τις παλαιότερες φυσικές μορφές ενέργειας που αξιοποίησε από πολύ νωρίς ο άνθρωπος και έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην εξέλιξη της ανθρωπότητας.
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν θεοποιήσει τους ανέμους. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Δίας παραχώρησε την εξουσία των ανέμων στον Αίολο, το βασιλιά της Θεσσαλίας .
Ο ανεμόμυλος για να λειτουργήσει χρειάζεται ως κινητήρια δύναμη τον άνεμο (αιολική ενέργεια).Οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τον ανεμόμυλο φαίνεται ότι ήταν οι αρχαίοι λαοί της Ανατολής .Ο ανεμόμυλος έφθασε στην Ευρώπη από τους Άραβες και διαδόθηκε παντού ως τις αρχές του 19ου αιώνα, οπότε άρχισε σταδιακά να περιορίζεται η χρήση του, λόγω της ανάπτυξης της ατμομηχανής . Η οριστική του εκτόπιση άρχισε μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Στην Ελλάδα συναντώνται τέσσερις τύποι ανεμόμυλων. Ο πρώτος τύπος και ο δεύτερος προέρχονται απευθείας από τον υδραυλικό τροχό και χαρακτηρίζονται με την κοινή ονομασία ταράλης. Ο τρίτος τύπος, ο αξετροχάρης ή μονόπαντος, είναι σχεδιασμένος για μία μόνο κατεύθυνση του ανέμου. Ο τέταρτος τύπος λέγεται ξετροχάρης και γυρίζει πάντα κάθετα προς τη διεύθυνση του ανέμου.
Το κτίσιμο ενός ανεμόμυλου απαιτούσε ειδικές γνώσεις και άριστες τεχνικές ικανότητες .Για να λειτουργήσει, ήταν απαραίτητη η μηχανουργική ακρίβεια , την οποία ρύθμιζε ο μυλομαραγκός βάζοντας όλη την ξυλουργική του τέχνη και εμπειρία . Το κτίσιμο ενός ανεμόμυλου απαιτούσε μεγάλο κόπο, δυσκολία και υπομονή. Μεγαλύτερη προσοχή απαιτούνταν στην κατασκευή του μηχανισμού, για τον οποίο έπρεπε να βρεθούν τα κατάλληλα ξύλα, ώστε να αντέχουν. Τα έκοβαν όταν άδειαζε το φεγγάρι για να μην σαρακιάζουν και τα άφηναν στην σκιά, κατάλληλα τακιασμένα, ώστε να στεγνώσουν χωρίς να σκεβρώσουν .
Το χτίσιμό του, λοιπόν, δείχνει μια συνολική γνώση σε βάθος και μια ιεροτελεστία. Ένας ανεμόμυλος κόστιζε πολύ περισσότερο από ένα σπίτι.
Η επιλογή της τοποθεσίας του ανεμόμυλου ήταν απ’ τα πιο σημαντικά θέματα που έπρεπε να λύσει ο μυλωνάς και ο τεχνίτης.
Ο μύλος για το μυλωνά είναι το εργαστήριο του, το σπίτι του και πολλές φορές η ίδια του η ψυχή. Στα παλιά χρόνια ο μυλωνάς κατείχε μια ξεχωριστή θέση στην κοινωνία του, όπως ιδιαίτερα σεβαστή ήταν και η λειτουργία του μύλου.
Η παροιμία «αν είσαι και παπάς με την αράδα σου θα πας» γεννήθηκε ακριβώς στους μύλους, όπου τη σειρά προτεραιότητας την τηρούσαν με αυστηρότητα .